TO AYTONOHTO

(επιμέλεια Γιάννης Κολοκοτρώνης)

Αυτονόητο είναι η δημιουργία εικόνων στοχασμού της σκέψης
Είναι η πιο υγιής αντίδραση:
1.στην τέχνη των σαδομαζοχιστικών δρώμενων που συνεχιζονται απο το 1960
2. στην ανιαρή τέχνη ερασιτεχνικών βίντεο που εγκλωβίζουν
3. στα μανιοκαταθλιπτικά και ημιτελή περιβάλλοντα που ήδη από το '70 υπόσχονταν ότι θα «απελευθερώσουν» την τέχνη απο τα ασφυκτικά όριά της.
Βέβαιως ,και η δυνατότητα του σύγχρονου καλλιτέχνη να χρησιμοποιεί χωρίς ενδοιασμούς παλιές και νέες τεχνικές, υλικά και την προηγμένη τεχνολογία, να σχηματίσει καινούργιες εικόνες που δεν ερευνούν απλά την ιδιομορφία της τοπικής παράδοσης αντίθετα διευρύνουν την καλλιτεχνική θεματογραφίαμε στοιχείασυγκριτικής πολιτισμικότητας. Οι νέες εικόνες πολιτισμικού συγκριτισμού" συντονισμένες στο πεδίο της κυβερνητικής και του κυβερνοχώρου καθιστούν Αυτονόητο
τον μετεωρισμό στοα αόρατο στην ιστορία, στην ψυχολογία, στον οραματισμό
Κατά συνέπει , όταν ο Γιάννης Ζιώγας εκθέτει δύο σομεγέθη τελάρακάδοι ένα κόκκινο, ένα χρυσό και το κενό του τοίχο ενδιάμεσα να ολοκληρώνει το τρίπτυχο, έχει βρει τον τρόπο να αναπαραστήσει μια ολόκληρη παράδοση, πολυ ευρύτερη από τη φιλοσοφία. Αφήνει απροσδιόριστο το ενδεχόμενο να επεκταθούν νοητά τα μήκη των τελάρων και το χρώμα του ενδιάμεσου κενού στον τοίχο που θα κρεμαστούν ,να εξαρτάται διαρκώς, από την ψυχολογία του αγοραστή: Το κενό του τοίχουμπορεί να χρωματιστεί κατά την επιθυμια του, σύμφωνα​​ με τον τρόπο σκέψης που διαθέτει!
Από τις διχρωμίες του Καζιμιρ Μάλεβιτς μέχρι τις ΜΟΝΟΧΡΩΜΙΕΣ του μονόχρωμη Robert Rauschenberg και του Yves Klein και τις μονόχρωμες μινιμαλιστικές επιφάνειες βαμμένες με πλακάτα βιομηχανικα χρώματατο ερώτημα επαναλαμβάνεται:
Είναι ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ η δύναμη της επινόησης που γεμίζει τις εικόνες με εσωτερική διαφάνεια;
Είναι ΑΥΤΟΗΤΟ η έκπληξη στο κενό που περιβάλλει εικόνες χωρίς ρίζα, χωρίς υπόβαθρο;
Τον προηγούμενο αιώνα, η τέχνη χωρίς ρίζες, η «μη-τέχνη», ήταν η νέα μορφή τέχνης. Μελετώντας τις δυνατότητες της «νέας μορφής τέχνης» δεκάδες καλλιτέχνες στο δυτικό κόσμο αγωνίστηκαν να αναδείξουν την υπεραντικειμενικότητα, να τυποποιήσουν την προσωπική εμπειρία. Τα κατάφεραν με τη μεθοδική υποστήριξη της χρηματαγοράς και τον κοινωνικό ρόλο που ανέλαβε ο καλλιτέχνης. Η τέχνη έγινε μία άλλη οτπική γωνία της ζωής δίπλα στο σύστημα της ύλης και της θρησκείας και οι καλλιτέχνες πήραν το μερίδιο τους
Σήμερα, η νέα μορφή τέχνης που βασίζεται στην υπόθεση ότι
ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ,είναι η απόρριψη
Κακέκτυπων αναμασημάτων απο το κέντρο προς την περιφέρεια
Της "δήθεν" ειλικρίνειας» και της «αλήθειας» του καλλιτέχνη
Της υποτιθέμενης «παγκόσμιας» αξίας ενός έργου τέχνης ( που εμπλέκεται
με την αγοραπωλησία του σε μια δήθεν παγκόσμια αγορά, δυτικών προτύπων)
ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ είναι η αναζήτηση της έκστασης στην περισυλλογή
Ο Άγγελος Αντωνόπουλος πολλαπλασιάζει τις εικόνες εμμονής που έχει με το ανθρώπινο πόδι,επειδή έχει συλλάβει την «εικονοπλασία των άκρων», ως διαδικασία της νόησης, σαν να ξορκίζει στην ασυνέχεια που εμποδίζει , ή επιβάλλει την κίνηση (σωματική και νοητή).Η ανθρώπινη εμπειρία δεν μπορεί να αντιληφθεί έναν κόσμο χωρίς κίνηση. Είναι όμως ανεπαρκής μία συνείδηση που λειτουργεί βασισμένη μόνον στην εμπειρία της ύλης; Αντιδρώντας στην συστηματικότητα του μηχανοποιημένου κόσμου, η εστίαση στο ακινητοποιημένο πόδι είναι ουσιαστικά μια νέα μελέτη για την σχέση της εικόνας με τις ιδέες. Μία σειρά νοητικών δράσεων ανάμεσα στην κινητικότητα της εμπειρίας και την σύσταση της ακινησίας. Είναι επίσης , μία αντίθετη δράση (αντίδραση)προς τον συνολικό μηχανισμό που υποστήριξε την άποψη του Andy Warhol ότι θα ήθελε να είναι μηχανή.
Μήπως λοιπόν ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ είναι η αναζήτηση ενέργειας που αντανακλάται στα μορφότυπα μίας εικόνας? H Valerie Bregaint με την πεποίθηση ότι η αυτόματη χειρονομία είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην ασύλληπτη έννοια και την επιδερμική εμπειρία, δημιουργεί εικόνες που προβάλλουν ανάγλυφα ως αρχέτυπα ενός πνευματικού πανθεισμού ξεκομμένου απο ρομαντικά συναισθήματα κοινωνικής προέλευσης. Η χειρονομία χαλαρώνει τη γλώσσα που δεν έχει τίποτε να πει. Η συναίσθηση επιτρέπει να ξεδιπλωθούν ταυτόχρονα το όνειρο και η φαντασίωση. Ο μετεωρισμός, να αδειάσει και να εκτονώσει τη βιωματική υπερπραγματικότητα. Αν κάθε έργο τέχνης πρέπει να ανακαλεί το παρελθόν ή, την οπτική εμπειρία της πραγματικότητας, τότε θα είχαμε χάσει το σημαντικότερο στοιχείο της εικόνας: την αβεβαιότητα.
ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ είναι η αναζήτηση του απόκρυφου και στο πιο ορατό.
Μια μοναστική πειθαρχία του Ζεν Βουδισμού δείχνει να έχει ασκήσει την προσοχή της η Μαίη Κοτσανά στο περιβάλλον και τη γνώση, ώστε να ακουμπά με τελετουργικό δέος στην επιφάνεια του μουσαμά τέσσερις- πέντε ήπιες φαρδιές και λεπτότερες πινελιές, για να σβήσει μερικές και άλλες να τις αφήσει ατόφιες ως το σημείο που να επιτρέπει στον θεατή να αντιληφθεί την ρώμη του απλωμένου χρώματος.
Σαν να εξαγνίζει την πινελία στο βάθος της σκέψης της και να διασκροπίζει εικόνες ψυχής για να αφυπνίσουν το "ψυχικό μάτι". Το σβήσιμο της πινελιάς καταλύει την δύναμη της γοητείας. Πρέπει να στερηθείς τον εαυτό σου για να απλωθείς σην γοητεία του μετεωρισμού! Για να εκπληρωθείη παρατ'ηρηση του Michel Foucault: η γλώσσα που δεν αναλύεται μέσα σε καμμία σιωπή: η κάθε διακοπή δεν σχηματίζει παρά μία λευκή κηλίδα πάνω σε κάλυμμα χωρίς ραφή.
ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ είναι πως αν η τέχνη είχε χάσει την αιχμηρότητα της θα ήταν αδίαφορη. Αν οι καλλιτέχνες παρέμειναν πιστοί στην περιγραφή, οι εικόνες τους θα κινδυνεύουν να αποκτήσουν θρησκευτική αξία όπως οι τυποποιημένες εικόνες του Χριστού και της Παναγίας που ωθούν τον πιστό σε προσευχή, παρατήρησε ο Νίκολας Κάλας. Αλλά η εμμονή δεν οδηγεί στην τυποποίηση όταν η έρευνα της γνώσης κυριαρχεί στον καλλιτεχνικό πειραματισμό!
Η προκλητική και επικίνδυνη εμμονή της Αντζυ Καρατζά πάνω στη γάτα αφορά τη σκέψη και την ψυχολογία του ανθρώπου πάνω στο νόημα της εικόνας, αναφέρεται στην ουσία της αναπαράστασης και την ενέργεια των υλών. Οταν πάψει η εικόνα να δίνει εξωτερικές πληροφορίες για το θέμα, βυθίζεσαι στη ενέργεια του μύθου, ξεκινά η αναζήτηση της ισορροπίας μεταξύ των αισθήσεων , της ψυχής και της ιδέας. Μετά το παιχνίδι να ακολουθήσει τις δομές που ορίζουν τους κανόνες της εικονοπλασίας, η καλλιτέχνης βάζει στόχο να τις υπερβεί: να λυτρώσει την συνείδηση απο τις λέξεις, απο τη λογοτεχνία, τους μύθους, απο τον χρόνο, την αφήγηση, τη μνήμη. Πόση δύναμη κρύβεται στην καρικατούρα της γάτας, στην άμορφη και συγκεχυμένη εντύπωση όταν ξεκόψειαπο τους δεσμούς ομοιότητας με το θέμα;
ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ είναι ότι κάθε προσπάθεια προσέγγισης της τέχνης με τις γνωστικές μεθόδους είναι άστοχη! Μετά την εξάλειψη της ποίησης απο τα μορφότυπα της εικόνας, μετά τις αποκρυπρογραφήσεις και την απομάκρυνση των συμβόλων απο μέσα της, μετά τις λογικές -σημειολογικές αποδομήσεις που υπέστη, το κενό κυκλώνει την σκέψη του καλλιτέχνη ου αρχίζει εκ νέου να αναμετρά τη δύναμη τη απόκρυψης, η απάλειψη κάθε προκαθορισμένης σημασίας. Η πλάνη γίνεται στόχος και η ειρωνία περιεχόμενο. Η παραγωγή μιας νέας εικόνας που να αναπαραγεί ην πραγματικότητα, την αντιγράφει μέσα απο τις αστραπές της απροσδιοριστίας, τους ψέυδους, της αμληχανης αβεβαιότητας. Αν η γλώσσας περιγράφει την αλήθεια, η εικόνα επιβεβαιώνει την διάρκεια της απάτης! Αλλά ποιού είδους απάτης, της εμπειρικής ή της υπερβατικής;
Για να δείς το αόριστο πρέπει να αφαιρέσεις το νόημα της πραγματικότητας. Για να περιπαίξεις τη δομή της λογικής πρέπει να αυθαιρετήσεις χωρίς το φόβο της τιμωρίας. Για να ανοίξεις το νόημα του ορατού πρέπει να το διασύρεις, να αλλάξεις το νόημα των σχέσεων ακόμα και των πιο τυχαίων μεταξύ τους!
Για αυτό
ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ είναι, ότι κάθε αλλαγή που ενισχύει την αβεβαιότητα και την απροσδιοριστία της τέχνης δεν πετυχαίνει παρά να δυναμώσει την ελαφρότητα της σκέψης στο διάκενο των εικόνων.